ΓευθείτεΓευθείτεΓευθείτε
✔
Ψωμί, αρτοσκευάσματα, κουλούρια: φρέσκο ψωμί, 2-3 είδη, ΟΙΚΟ- ιδιοπαρασκευές
τουλάχιστον ενός είδους, τσουρέκι...
✔
Τυριά και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα (γιαούρτι, παραδοσιακό γιαούρτι, ΦΕΤΑ,
βούτυρο, ξινόγαλα, κασέρι, μυζήθρα κλπ.)
✔
Αλλαντικά, κρεατικά, καβουρμά, παστουρμά, κρύα γλώσσα, Χωριάτικα λουκάνικα
✔
Μέλι, ταχίνι και παστέλι
✔
Μαρμελάδες τοπικές παραδοσιακές
✔
Ελιές και ελαιόλαδο, (ελιές βρώσιμες: μαύρες, κόκκινες, πράσινες τσακιστές με
λεμόνι και κρίταμο, καπιράδα: φέτα ψημένου ψωμιού με ελαιόλαδο, ρίγανη &
αλάτι).
✔
Αυγά (βραστά, μάτια, ομελέτα), κατά προτίμηση ελευθέρας βοσκής, βιολογικά ή με
ειδικές ιδιότητες (ω3-ω6)
✔
Πίτες (τυρόπιτες, παραδοσιακές χορτόπιτες, Γαλατόπιτα κ.α.)
✔
Τοπικά γλυκά, Γλυκά, τηγανίτες με μέλι ή πετιμέζι, πλαντζέτα, μπαλεζές με
καρύδι, Ταχινένιος χαλβάς, Μηλόπιτα με κάστανα, Χαλβάς σιμιγδαλένιος, Ρυζόγαλο,
Λουκουμάδες με μέλι, Λουκούμια,
✔
Φρέσκα φρούτα, χυμοί, χυμό ρόδι και φρουτοσαλάτες ή λαχανικά εποχής, κατά
προτεραιότητα τοπικής παραγωγής ή βιολογικά
✔
Ζεστή παραδοσιακή σούπα (τραχανάς, όσπρια, πατσάς κ.α.)
✔
Δημητριακά (στάρι, πληγούρι, κους-κους, τραχανάς, κ.α.)
✔
Ροφήματα από βότανα και αρωματικά φυτά, Ροφήματα φυσικά (τίλιο – τσάι βουνού,
καϊνάρ, σουμάδα, φασκόμηλο, δυόσμο, βασιλικό, γιασεμί, δενδρολίβανο, κ.α.)
✔
Ελληνικός καφές. ελληνικό καφές στη χόβολη, από τη Κομοτηνή
Η Φιλαδελφία προτείνει στην Οικογένεια στο νοικοκυριό, τον ΕΠΙΣΚΕΠΤΗ, το
ΦΙΛΟξενούμενο, Ελληνικό Πρωινό, Νόστιμες Θρακιώτικες Αναμνήσεις, βασισμένα στη
Μεσογειακή διατροφή και στα τοπικά προϊόντα, συνδυάζουν το μύθο και την ιστορία
(από τη Δήμητρα και τον Ιπποκράτη, τον Αρισταίο και τον Απόλλωνα, τον Όμηρο,
τον Ορφέα, το Δημόκριτο, τον Αριστοτέλη και τον Διοσκουρίδη,…), την κουλτούρα
και την παράδοση («άυλη πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας»), με τις
σύγχρονες επιστημονικές και καταναλωτικές τάσεις διατροφής (υγιεινή διατροφή,
δημιουργική κουζίνα, μοριακή γαστρονομία, slow food, παραδοσιακή κουζίνα,
χρησιμοποιώντας και σημαντικό ποσοστό από βιολογικά ή παραδοσιακά προϊόντα).
Η Φιλαδελφία ως Ελληνικό Πρωινό προτείνει:
✔
Πρώτες ύλες διαλεγμένες από προκομμένους, ΤΟΠΙΚΟΥΣ παραγωγούς
✔
Απλούς συνδυασμούς τροφών
✔
Το δυνατότερο φυσικές πρώτες ύλες
✔
Υγιεινά πιάτα μαγειρεμένα απλά και ελαφρά.
Ένα
είδος ζυμαρικού είναι ο γιοφκάς που το μεσημέρι του χειμώνα ήταν
απαραίτητος στο τραπέζι. Τον γιοφκά τον ζύμωναν με αλεύρι, γάλα και αυγά.
Τον
χειμώνα όλο στην Θράκη έκαναν σαραγλιά (το ορτό και καθιστό ή σουφρωτό).
Με φύλλα που άνοιγαν μαστορικά οι νοικοκυρές έκαναν πίττες με γεμίσματα
από καρύδι σπασμένο, ζάχαρη, κανέλα και γαρύφαλλο και με τυρί, μιζύθρα και
αβγά.
Η
νοικοκυρά μετά το φαγητό γέμιζε ένα πιάτο με ρετσέλια ή πετμέζι ή με καμιά
μπουρλιά σταφυλιών που ξεκρεμούσαν από τον τοίχο ή με ξερά λιασμένα φρούτα ή με
ξηρούς καρπούς.
Πετμέζια: Tα πετμέζια τα έκαναν την εποχή του
τρύγου. Ο τρόπος της παρασκευής τους είναι απλός αλλά κουραστικός και η
επιτυχία εξαρτιόταν από την εμπειρία της νοικοκυράς. Όλα τα είδη των λαχανικών
και των φρούτων γινόταν ρετσέλια όπως οι μελιτζάνες τα κολοκύθια κλπ.
Μήλα,
αμύγδαλα, καρύδια, βερύκοκα, αχλάδια, ροδάκινα, ξυνόμηλα, Ήταν τόσο άφθονα που
αφού ο κόσμος χόρταινε και πουλούσε, μάζευε και τα αποθήκευε στεγνωμένα
(αποξηραμένα).
Όλο
τον χειμώνα έτρωγε από αυτά και έκανε τα λεγόμενα χουσάφια (κομπόστες
αραιές) που τα έτρωγε το καλοκαίρι με τυρί και ψωμί.
Αποξήραινε
τα φρούτα και αφού τα έβραζε έκανε χυμό και τον άπλωνε σαν πέτσα και το ονόμαζε
πεστίλι. Δεν είχε μόνο την τέχνη να τα συσκευάζει σε κουτιά κατάλληλα
για το εμπόριο.
‘Ετρωγε
όμως άφθονα από αυτά που είχε φυλαγμένα στα κελάρια για τα νυχτέριατου
χειμώνα, όταν μαζεύονταν οι γειτόνισσες και δούλευαν ως τα μεσάνυχτα και έλεγαν
ιστορίες και παραμύθια.
ο
τρύγος των κερασιών του Αγίου Κωνσταντίνου, εποχή που ωρίμαζαν.
βύσσινα,
βερίκοκα, καρύδια με τα τσουβάλια και πληθώρα αχλαδιών.
Ο
τρύγος των φρούτων ήταν πανηγύρι, όπως ο τρύγος των αμπελιών,
λουκάνικα
χωριάτικα (Πέταλο), κεμπάπ
έψηναν
τα λουκάνικα, μοσχομύριζε όλος ο τόπος.
Τα
Θρακιώτικα λουκάνικα της Στενημάχου και των Σαράντα Εκκλησιών ήταν φημισμένα.
Πιπερωμένα
έκαιγαν το στόμα και το κάψιμο έσβηνε μόνο με το κρασί.
φαγητά
με κρέας ήταν οι μπριζόλες, τα βραστά, τα κοκκινιστά, οι καπαμάδες, τα
παραγεμιστά, τα γκιουβέτσια, λάχανο τουρσί κ.λ.π.
Σάλτσες
πολύ λίγο έτρωγαν οι Θρακιώτες. Αυτές ήταν αγαπητές και συνήθεια των Τούρκων.
περίφημα
κεμπάπια που γίνονταν στην εξοχή, όπου έψηναν αρνί, όχι όμως στην
σούβλα, αλλά στο χαρτί και στο σταμνί το πήλινο και στην σούβλα κομματιαστό
(όπως τα γνωστά σουβλάκια) και καρυκευμένο με διάφορα μπαχαρικά. Στο κεμπάπ'
ακολουθούσε γλέντι, ποτό και χορός και γινόταν πανηγύρι με λαούτα και γκάιντες.
μπάμπο
(έντερα και συκωτάκια και ρύζι τυλιγμένα σε έντερο),
παστουρμάδες.
καβουρμάς
(κρέας χοιρινό αλεσμένο ή σε κομματάκια με μπαχαρικά σε λίπος)
Συζντριμάς
ή καβουρμάς: γινόταν
από μικρά κομμάτια ψαχνού χοιρινού που τα τσιγάριζαν και μετά τα τοποθετούσαν
σε πήλινο στο οποίο έχυναν λίγδα χοιρινή λιωμένη.
Έτσι
γινόταν ένα μίγμα πού το έτρωγαν ζεσταίνοντας μία – δύο κουταλιές με αβγά ή με
γιοφκά ή με κουσκούσ’.
Λαρδί: Το λαρδί πάχος τέσσερα-έξι δάχτυλα
το τεμάχιζαν σαν κομμάτια σαπουνιού και το αλάτιζαν.
Το
τοποθετούσαν μέσα σε τσουκάλες για όλο τον χειμώνα.
Με το
λαρδί ετοίμαζαν κομματιάζοντας το σε φετούλες με αβγά ένα πολύ ωραίο φαγητό. Το
λαρδί το έτρωγαν και ωμό με ψωμί. Ήταν θερμαντικό και θρεπτικό.
τσίπουρο,
ελιές
θρούμπα,
λάδι,
Μάκρης, Μαρώνειας
πευκόμελο,
γλυκό
κουταλιού (καρυδάκι-σύκο),
φρέσκο
ψάρι,
...
σαλάμι αέρος
πομάκικες πίτες (ρυζόπιτα)
τα πιπεράτα στραγάλια και
το σουτζούκ λουκούμ
κρεατικά: αγριογούρουνο, ζαρκάδι, ελάφι, φασιανό, λαγό στιφάδο
χασλαμά (σαν τετράγνωνο μελομακάρονο) με παγωτό,
πράουστο (γλυκό κουταλιού, κάτι ανάμεσα σε κορόμηλο και δαμάσκηνο),
καϊσί (γλυκό κουταλιού βερίκοκο),
κατσίκι (ελεύθερης βοσκής),
τζιεροσαρμά
Από το
αρνί έκαναν τον περίφημο σαρμά.
Έπαιρναν
ολόκληρη τη συκωταριά και την ζεμάτιζαν καλά.
Μετά
την έκοβαν ψιλά κομμάτια, ανακάτευαν ρύζι και κρεμμύδι και το τσιγάριζαν
ελαφρά. Ύστερα έπαιρναν τη μαντίλα του αρνιού και την άπλωναν μέσα στο
γκιουβέτσι (πήλινο)
Πάνω
στη μαντίλα έχυναν όλο αυτό το υλικό της συκωταριάς καλά πιπερωμένο και
αλατισμένο και ανακατεμένο με ψιλές σταφίδες το σκέπαζαν με το άλλο μισό της
μαντίλας.
Ανακάτευαν
και ένα με δύο αβγά στο υλικό αυτό.
Την
μαντίλα από πάνω την άλειφαν με κρόκο αβγού και το έβαζαν στον φούρνο. Γινόταν
ένα πολύ νόστιμο φαγητό αλλά βαρυστόμαχο.
ντολμαδάκια με φρέσκα (όταν είναι στην εποχή) αμπελόφυλλα, με κιμά ή
"χορτοφαγικά" (γιαλαντζί)
Οι ντολμάδες: Τα γιαπράκια στη Φιλιππούπολη και στη Στενήμαχο ήταν και
είναι το αγαπημένο φαγητό των Θρακιωτών την άνοιξη με τα πρώτα φύλλα του
αμπελιού.
ιδιαίτερη
προτίμηση στα όσπρια.
Όσπρια
έτρωγαν πολλά οι
Θρακιώτες.
Καλλιεργούσαν
πολλά είδη και γι’ αυτό την εποχή της σοδειάς γέμιζαν τα τουρμπιά με όλα τα
είδη των οσπρίων και το κελάρι και ο ζαχερές δυνάμωνε για να θρέψει την
οικογένεια.
Τα
φασόλια, τα ξερά κουκιά, τα ρεβίθια, οι φακές, τα γυφτοφάσουλα ήταν καθημερινή
τροφή στη νηστεία.
Φασούλι
νερόβραστο με λίγο σαμόλαδο.
τις
σαρακοστές και νηστείες, που τις κρατούσαν φανατικά, έβαζαν στην άρμη και στο
ξύδι τα ξινά: πιπεριές, μελιτζάνες, αγγουράκια, ντομάτες άγουρες κλπ.
Τότε
μαγειρεύοντας τα φασόλια, τα ρεβίθια, τις φακές συμπλήρωναν το φαγητό τους με
αυτά τα ξινά.
ψάρια, οστρακοειδή, γάμπαρη
Στην
Μαύρη Θάλασσα ψάρευαν την λακέρδα και τοσκουμπρί.
Τον
Χειμώνα σ’ όλη την μεγάλη σαρακοστή και τη νηστεία των Χριστουγέννων
εκατομμύρια σκουμπριά ερχόταν από την Αγαθούπολη, την Μεσημβρία, την Σωζούπολη,
σ’ όλη την Θράκη. Φρέσκα τα κατέβαζαν με μουλάρια και ο κόσμος χόρταινε την
πείνα του τρώγοντας μαζί και πράσα ωμά ή γλυκά κρεμμύδια.
Τα
κρεμμύδια τα έτρωγαν ως επί το πλείστον με την λακέρδα που την παρασκεύαζαν
στις πολιτείες και έτοιμη αλατισμένη και ώριμη την έστελναν σαν κεχριμπάρι
λαμπερή στις αγορές.
Η
παλαμίδα ήταν το πιο
αγαπητό ψάρι, που την μαγείρευαν στην κεραμίδα ψητή στο φούρνο, με λάδι και
σκόρδο στο πήλινο και τηγανιτή στο τηγάνι.
Οι
τσίροι ήταν ο μεζές
του καλοκαιριού. Αγγούρι και τσίροι ψητοί στην στάχτη ποτισμένοι με ξύδι και
κομματιασμένοι στο πιάτο με λάδι και μαϊντανό.
Μία
σαλάτα για να κατεβάζεις ρακί, μαστίχα και τσίπουρο. Μία σαλάτα για να
προετοιμάζει την όρεξη για το γεύμα ή το δείπνο.
Χορτόπιτα, πρασόπιτα, τυρόπιτα
γιαούρτι, Φέτα, τυριά και κασέρια.
Το
τυρί που αγαπούσε ο Θρακιώτης ήταν το τουλουμοτύρι (όπως το τυρί του
Παρνασσού).
Εκλεκτό
τυρί μέσα σε τουλούμια (αναποδογυρισμένα δέρματα προβάτων καλά στεγνωμένα και
απολυμασμένα).
Μέσα
σ’ αυτά έβαζαν μαγιά και ετοίμαζαν το τυρί, βουτυρωμένο και παχύ, που σβώλιαζε
και έκανε κομμάτια σαν σβώλους μεγάλους ανάμεσα στο χύμα του τυριού.
Τα
τουλούμια αυτά τα διατηρούσαν μέσα στα κελάρια πάνω σε σανίδες που κρέμονταν
από το ταβάνι με δύο σχοινιά στις άκρες (είδος ραφιών που ακουμπούσαν στον
τοίχο).
Άνοιγαν
από το ένα πόδι το τουλούμι, έβγαζαν κάθε φορά τυρί και ξαναέδεναν το πόδι για
να μην παίρνει αέρα.
Έτσι
το τυρί ήταν πάντα ωραίο και νωπό.
μιζύθρες,
γιαούρτια και κοπανιστές.
Γνωστά
τα Συλιβριανά γιαούρτια.
Το
καλοκαίρι μάλιστα συνήθιζαν για δροσιστικό να κοπανίζουν σκόρδα, να κόβουν το
αγγούρι κομματάκια στον ρεντέ και να λιώνουν γιαούρτι στο νερό.
Τα
ανακάτευαν μέσα στην κούπα και έβαζαν μέσα ψωμί και έτρωγαν το σημερινό τζατζίκι.
Το
αργιάν’ όμως ήταν
πιο δροσιστικό για το καλοκαίρι και το συνήθιζαν πολύ. Άφηναν ο γάλα να ξινίσει
μέσα σε ένα ξύλινο δοχείο.
Μετά
με ένα ειδικό ξύλο το ντρουβανόξυλο.
Έτσι
γίνεται το αργιάν’ το οποίο το έπιναν και δροσιζόταν. Μερικές φορές το
έβραζαν, το στράγγιζαν σε μία τυροτσαντήλα και γινόταν το ξιμύτ’ (είδος
μυζήθρας).
Χαλβάς
ταχινένιος, σαμόλαδο (σισαμόλαδο), που κατασκευαζόταν από το σουσάμι.
Από το
σουσάμι έβγαζαν το λάδι του και έκαναν το ταχίνι και το υπόλοιπο το έδιναν στις
αγελάδες να παχύνουν και να κατεβάσουν γάλα.
Σαμόλαδο
έβαζαν στα γλυκίσματα, στα όσπρια, στις σαλάτες, στον χαλβά παντού.
Λαχανικά
από τους λαχανόκηπους που καλλιεργούσαν οι ίδιοι οι μπαξεβάνιδες.
αγγούρια,
λάχανα, μαρούλια, πιπεριές, ντομάτες, μελιτζάνες, μπάμιες, φασολάκια,
κολοκυθάκια ως και κολοκύθι μεγάλο που το έκανα κολοκυθόπιττα ή γλυκό ρετσέλι ή
και στο φούρνο ψημένο.
Θέλουμε
να γίνει η ΘΡΑΚΗ μας και πάλι παραγωγική, με τρόπο που στηρίζει την οικονομία
και προστατεύει το περιβάλλον και την υγεία μας.
Ανάδειξη
της ΤΟΠΙΚΗΣ γαστρονομίας
σε ευφραντική συνιστώσα ικανή να ζεσταίνει καρδιές και να συντηρεί ευχάριστες
μνήμες στους επισκέπτες του ΤΟΠΟΥ μας.
Με
αυτό τον τρόπο τρεφόταν ο Θρακιώτικος λαός με μερικές παραλλαγές φυσικά σε
διάφορα μέρη θάλασσας ή στεριάς.
Το
βέβαιο είναι ότι θρεφόταν ανάλογα με το κλίμα που επικρατούσε στην περιοχή του
Γενικά
η τροφή του ήταν πλούσια σε ποικιλία και πραγματικά άξια και χορταστική. Γι’
αυτό και άντεχε στο πολύ κρύο και στην ζέστη.
Η
εφευρετικότητά του δε ήταν μεγάλη στα είδη της διατροφής και φαγητών και ήταν
ανάλογη με τα προϊόντα που έβγαζε ο τόπος.
Έτσι ο
Θρακιώτης δεν στερούνταν τίποτε.
Ούτε ο
φτωχός ούτε ο πλούσιος.
Γι’
αυτό και η φιλοξενία στην Θράκη ήταν ονομαστή.
Ένας
ξένος μπορούσε να βρει ότι επιθυμούσε, όπως και ένα σπίτι ήταν εύκολο να δώσει
σε κάποιον ξένο την πρέπουσα φιλοξενία γιατί τα κελάρια των Θρακιωτών ήταν
γεμάτα αλλά πάνω απ’ όλα η καρδιά τους ήταν μεγάλη και πλούσια.
«Σήμερα με τον αγιασμό μας σηματοδοτούμε και τη διάθεση να είμαστε αγαπημένοι», υπογράμμισε ο πρόεδρος της Φιλαδελφίας, κ. Μανώλης Κιουτσούκης, «να διώξουμε οποιονδήποτε επιβουλεύεται με οποιονδήποτε τρόπο τους σκοπούς και τους στόχους της Φιλαδελφίας και να αγκαλιάσουμε όλοι μαζί τη δυνατότητα που μας δίνεται να πλησιάσουμε τους συμπολίτες μας και να μας πλησιάσουν κι αυτοί».